SAMSEI Empowerment | FOX JOURNAL
Document

SAMSEI Empowerment

Hmasawnna Thar August 18, 2020 issue khan Pu Lalkhawlien Pulamte in “SAMSEI CIVILIZATION” thusep a ziek chu insuo in a um a. Kha thusep in a suklang ni a ka lo hriet ve chu Samsei hai insek tak ziet, Samsei hai ngaituo luot leia thaibawi tamtak zie a hrilna in ka lo tiem fuk a. Ka tiem thel naw ka beisei. Thaibawi ka ti hi a naw zawngin lo la naw hram ei ti a, an nupui le insung an hmangai hle tina zawngin lo tiem lem ei tih. 





Khawvela Nobel Peace Prize dawngtu laia la naupang tak Malala Yousafzai ei hriet deu seng ring a um. Ama hi nghaklakte, Pakistan a education pawimaw zie, abikin nuhmei haiin education an hmuna dinga khekpuitu a nih.


A thunawn hmang an dit naw leia firfiek pawl Taliban haiin October 9, 2012 a school a kaia in anlawi tieng, a bus chuongna a silai chawi luta an kaphlum tthel a nih. A luah an kapa chu vangneithlak takin a dama, dam naran el ni loin vawisun hin khawvela mi ropui pakhat laia tiemsa a lo ni ve tah.


Pakistan hi Taliban hel haiin nasatakin an awpsa ve a, abikin nuhmei hai ngirhmun sirde nasa an nih. Chuong lai zing chun dan á¹­ha tak tak khawm a ramin a nei ve a, hieng – Women’s Protection Bill, Protection Against Harassment of Women at the Workplace Act, the Acid and Burn Crime Bill, the Prevention of Anti-Women Practices Act, the Domestic Violence (Prevention and Protection) Act le the Criminal Law (Amendment) (Offences in the name or pretext) of Honour) Act of 2016 ti hai dam an nei ve a, nuhmei hai human ding chi vawng chu an nih. Nisienlakhawm, nuhmei hai chu an him chuong sawt nawa, an ngirhmun chawisang a ni thei tak tak chuong nawh.


Pakistan hi vairam (Vairam ka ti hin zau taka kan huom tir a nih) dang hai ang tho, ei ni le khawm inangna nei – patriarchal society, ei khawtlang hai ang a pasal lutak ni a rorelna an nih. Amiruokchu, ei inang nawna chu an ni chun an nuhmei hai an hnuoisie a, ieng ding khawma an ti naw lai zingin ei ni chu ei nuhmei hai hi ei inza in ei ngaisang a nih, ei khawtlang bika dingin. Manipur a ding ngat lem chun, nuhmei hai hi protest thawna a ding lem chun tu itawk thieng lo ang deu tluka a hmatawnga sie hlak an ni a, chu chun an ngirhmun insang le hlut zie iemani chena hriet thei a nih.


2019 a Women, Peace & Security Index a chun Pakistan chu a 167-na ngirhmun a hluo a, Afghanistan nekin ansang lem met.


Taliban in nuhmei hai chunga rorelna ditumlo tak a nei chu nuhmei hai education dawng ding a khap tlat hi a nih. 1996 a Taliban in ro an rel á¹­an hma khawmin 1980/1990 hun laia ralthuom chawia hnam buoi chun Afghanistan education chu nasatakin a lo suksiet ta sa a ni a. Kum 5 ro an rel hmasatak sung chun nuhmei haiin education an hmuna ding po po deuthaw chu an dang vawng a.


Kum hung liemin Taliban sawrkar a hung tlusie hnung 2001 chun, US thangpuina in sawrkar thar a ngir a. Chutaka an chona lientak hai chu education system tlusie ta hnung tungding nawk le Taliban rorelna hun laia nuhmei hai an chanvo chang ding, danga um hai po po khawvel tlan ruola intlan ve tir nawk chu a nih.


Theitawp chu ansuo ngei, nisienlakhawm, nuhmei hai ta dingin harsatna sumpui an kieng thei tak tak nawh.


Afghan a inthawk kar hla lo te Turkey ei en nawk chun nuhmei hai ngirhmun se tak el an tuok ve mek a. Nuhmei hai nasataka awpde an ni ve a, a var le bengvar deu hai chun nuhmei hai chanvo ritthlak an nina chu changkir tumin thang an lak a, movement le chi dang dang an thaw zing a chu khaw eng an hmu thei tak tak bik nawh. Nisienlakhawm, an supremo Recep Tayyip ErdoÄŸan chun khawvel zaihlemin khawvel mithmu a hmelá¹­ha le thilá¹­ha thaw anga anlang theina dingin thiem takin hma a lak zing bawk. 


Turkish Women platform – We Will Stop Femicide in 2019 a report a siem dungzui chun pasal hai tharum insuona leia nuhmei thi zat chu 474 an ni a. Feb 2020 a report a siem nawkna a chun, hi thla hun sung chau hin nuhmei 22 lai chu pasal tharum insuona leiin an thi hman nawk bawk a nih.


Turkey rama nuhmei ni chu thil harsatak a nih, hi harsatna hi pressure dang dang leiin kum tlawmte liemtah a inthawk khan a zuolkai a nih tiin Federation of Women Associations of Turkey lutak Canan Güllü chun a lo hril bawk.


Nuhmei haiin an chanvo ding chang zo lo, neksawr le sawisak an nina ram hi tamtak a la um a, tuta hrillang hai neka nasa lema tlungna le tlung mekna hai khawm a um zing. North America a inthawk Middle East chenin nuhmei awpde an nina a la nasa em em. Thil tlung thar tamtak a um a, hril kim seng a ni nawh. Nisienlakhawm, khawvel hmasawn pei leiin ram roreltu le khawvela activist hrat tak tak hai zarin hieng hai hi an chanvo an changve theina dingin kum zabi 21 na a lem hin chu nasataka thang lak niin Women Empowerment hi khawvel huopa hung khekpui a ni tah – chu chu a nih “Samsei Empowerment” ei ti tak chu.


A ni ngei! Samsei hai sukhrat an pawimaw le an á¹­ulna chu an sang ta hle el, inhmai ruol a ni nawh. Abikin, neksawr le sirde an nina hai hi khawvel tawp hmain an kieng kher dim ti theiin a um lai zingin ram á¹­henkhata hai chu a zie um met met peina hai khawm a um mek. Khawvel ensan an nuom bik naw leiin a á¹­hen chun an khawnghat hai an hung thlak á¹­an met met tawl pei taa. A hnai tak ni dinga ka ring pakhat - Crown Prince of Saudi Arabia, Mohammad Bin Salman (MBS ti a hriet hlaw) chun a rama nuhmei hai neksawr le sirde an nina chu tlawmin a lo suk zangkhai pek ta a, nuhmei motor khal dam a lo remti ve ta a. Nuhmei kum 21 tling chin ta hai chu vaihnu ramin khuop an nina á¹­henkhat a inthawk a hma neka zalen lem met ngirhmun pein, pasal sung le kuo hai remtina la kher ta loin passport neia a enkaitu pasal boa inzin thei zalenna hai dam a lo pek ve ta bawk.


A hma chun sin thaw, awllen, tangka thil, dan le hriselna kawnga hai khawm nisien an pasal hai amanih an sungkuoa pasal um haia inthawk phalna/remtina an lak hmasa phawt a lo ngai hlak a nih. Hieng ang hin tlawmin a zie a hung um á¹­het á¹­het. Chuong ang ngirhmun le suknawmnat an nina a inthawk an suokdawk theina dingin Women Empowerment hi an khekpui ta sup sup a nih.


Chu chu tuifawn chun ei ni khawm a mi hung nawt phak ve ta a, theitawpin Samsei Empowerment chu a thei theiin ei lo khekpui ve ta a. Ram dang haiin samsei hai a hma neka thilthawtheina le zalenna an pek tumna a nuhmei hai chawisang le sukhrat an tumna a ni a, hieng thil hai hi ei khawtlanga nuhmei hai chun an piengpui chanvo, an nei sa hrim, tukhawma an dal thei lo le an “enjoy” sa zing a nih. Amiruokchu, iem a tih Samsei empowerment ei lo khekpui ve a? ti hi zawna lientak a hung inchang thei ta a.


A san ni ding awma ka lo suongtuo hai chu – nuhmei hai hi ina thlai suongtu bik an ni nawh, nuhmei hai hi kohran ah ordination changve raw hai sen, khawtlang le hnam ah chanvo an nei tawk nawh, nuhmei le pasal chu ngirhmun inang – pasal neka anhnuoi lemna a um nawh, thuhmun ei nih ti le a san dang dang, hnam inawp danbu besan khawma hril ding nei nuol an tih, a khekpui tuhai an niin tha le mawi tawka an hriet nei an tih.


Hieng hai hi thlirna tukver danga inthawk chun pawimaw em em el hmalakna dinga á¹­ha tak ni ve ngei an tih. Nisienlakhawm, ram hmasawn lem am annawleh hnufuol lem haiin Women Empowerment an khekpui nasan le ei khawtlang nun hi tekhi thei le, an khekruol a khek ve thei ding ei ni nawh ti hi ei hriet a pawimaw ka ti leia hi thu hi ka ziek a ni a, tamtak chun an min á¹­awmpui naw ding khawm ka hrietsa hrima ka ziek a nih. A ziek hmasa sa hemde inlauna leia a ziek nuom an um meu naw khawm a ni ka ringsa bawk.


Ei ram ti chun a huopzau talaw deu a, ei khawtlanga hin nuhmei hai hi an zalenin dan ang taka khuop an nina hi hriet ding a um naw hi nuhmei hai an vangneina tamtakin an hmu á¹­hel chu a nih. Ama Pu Lalkhawlien bawkin a lo ziekna a chun, “puon bangna a puonbil um lo khawpa kekawr an tlar thluk el hi chu a zie zang an nawh” a ti hin a lawm naw thu a hrilna khawm ni tho a ta, chuong lai zing chun hi phena tarlangsa a um ni a ka hriet chu samsei zalenna a nih. Chubaka chun, papui kekawr neka nupui/nuhmei kekawr an phan bik kher kher nasan khawm a hriet nuom a ni kha. Hieng hai hi thu tlar tlawmte chau ni hai sienkhawm hril le kawk inril tak nei, nuhmei hai zalen zie a suklang a nih.


Ei hmu lo, ei hriet loin ei khawtlanga hin nuhmei zalenna a lo van sang ta ngei de maw! Lawm a um a nih, nuhmei an zalen a chanvo insang an chang chun hma ei sawn mek ta angin ei la sawn tung pei ding, tukhawm hin mithiem officer lientak tak ei nei mek a, khuop tlat lo ni hai sien chu vawisun samsei officer ei nei ka ring nawh, dan lo zamtuhai chawimawi an phu.


A á¹­hen lem hi chu an zalen talaw a, an pasal hai gawp ding ai po gawp zoa inkhatpa aiaw thei khawm tamtak an um ve ta bawk (fiemthu titak a ni chu). Women Empowerment ei ti hi ei lo hrietsuol a ni chu ka ring em em naw a, ei thiltum le an khungruol chie am ti hi chu ngaituo a á¹­ul ka tih? Ei khawtlang a hin chu, nuhmei hai hin an á¹­ul le an mamaw, an chanvo hai an chang seng niin ka hriet. Pakhat pahni chun tuok an lo nei el thei, a mal mala tiem ding nisien chu pasal hai khawm an tuor a bang bik ka ring chuong der nawh. Ei sunghaiin zana ei khawlai leng ding an mi khap lei ringawta samsei empowerment ei lo khekpui ve dam a ni pal el am? Ngaituo a á¹­ul a nih, a brake man nachang ei hrietfuk naw chun ei thawhla ding.


Chuong ang tak chun, samsei empowerment khekpui lai zinga ei innghil lo ding chu pasal le nuhmei ang khata um tumna hi inlet suol ei tih ti inlau a um ka ti hle a, ei lo inlet suol á¹­an met met el ta dim? Women Empowerment tuifawn in a mi nawt phak ve met na lei hin khawtlang le insung, kohran chena khawma harsatna ei tuok deu far el thei tah, hi hi thil pawi tak a la ni pei thei leiin samsei empowerment khekpuina kawnga hin ramri khang thiem a va pawimaw awm de!


Ei Pathien thu besan meu khawma nuhmei chu pasal nakru a inthawka Pathienin a siem a nih. Piengzie hrima khawma nuhmei chu awm innem lem, pasal chu awm khau lem a nih. Pathien hin anchawitawka rem a lo ruot a nih, a thiem em el thlak tum chi ni naw nih. Nisienkhawm, pasal chu a awm khau lem a nina zara nuhmei chu a duotin hmangai takin a enkawl ding hrim a ni a. Nuhmei chu a awm innem lem a ni angin pasal chu an zain a thangpuitu ding ding a ni bawk.


Amiruokchu, pasal taphawt lu chu Krista a nih, nuhmei lu chu pasal a nih; Krista lu chu Pathien a nih ti in hriet ka nuom a nih (1 Korinth 11:3).


Dawrkawn : September 2020

COMMENTS

Name

Articles,96,B Lalsanglien,1,Bakshi,1,BUONGLIENKUNG,11,Cleaven Hmar,1,David Charles,1,DIAMOND MALSAWMTHANG TUSING,1,Dorothy Hmar,2,DR ROCHUNGA PUDAITE,1,EDWARD TC HRANGATE,1,Elson J Thiek,1,Fox Journal,3,Fox Journal thuziek,2,Fred Lalramsan Khawbung,1,GB Niropui,1,Guwahati,2,H ZATE,2,Hal Ziek,1,Hla Ziek,145,Hmangaina Hla,11,Hmar,12,Hmar articles,9,hmar culture warriors,1,Hmar hla,3,Hmara,1,Hnam Hla,16,HP RUNREMTHANG,6,HRANGLIEN SONGATE,1,I-League,1,Inruoksiekna,1,JAMES SONGROLAL,2,Joshua L Thiek,12,Jr Amo,5,KAMA SUNGTE,2,L KEIVOM,7,Laldena,5,LALHMINGTHANG,2,LALHMUNSANG CHANGSAN,1,LALKHUM KEIVOM,1,LALNGHATLIEN SONGATE,1,LALRAMLIEN KUNGATE,1,LALSANGAWI,2,LALTLANSUNG MIHRIEMATE,1,local,2,Local New,1,Local News,500,LR NGHINGLO,1,LT. NEITHANG,1,Manipur,1,Mizoram's Got Talent,1,National News,29,News,569,Nursing,1,PASTOR KHUONGA,1,PASTOR LIENRÛM,3,PASTOR V.T KAPPU,8,Pathien Hla,105,Paulsiemlien,1,PAUTINKHUP,1,PI ROSIEM,1,PI RUNCHAWNG,1,Poem,1,REV THANGNGÛR,13,REV. T KHUMA,1,REV.NGAMLALCHAWL,1,Rimawi,11,Robinson Zote,1,Royal Global University,1,ROYE,1,Season 1,1,SEMA FAIHRIEM,2,Sielmat,1,SONGLIENTHUOM,1,Sports,11,SUMA,1,Thanglienthuom,1,THANGLIENZO,1,THANGZARLIEN,2,Thuziek,1,TRAU,1,Tribute,1,UPA DANGVEL,1,UPA L.MUONVEL,1,UPA LALNUNTLUONG FAIHENG,1,UPA LIENSUN,1,UPA LIENTLUNGVEL,1,UPA NGAMA,5,V L LAWMA CHANGSAN,1,VINCENT HEKTE HMAR,2,Vocal Champ,1,World News,23,ZATAWN,1,
ltr
item
FOX JOURNAL: SAMSEI Empowerment
SAMSEI Empowerment
https://1.bp.blogspot.com/-iPsM8FWd2Gw/X2GrelG1ZiI/AAAAAAAADx0/1jTB-OXHbOMzjGm1iAMmAP8NdXNHMg5QACLcBGAsYHQ/s16000/article%2Bpost.jpg
https://1.bp.blogspot.com/-iPsM8FWd2Gw/X2GrelG1ZiI/AAAAAAAADx0/1jTB-OXHbOMzjGm1iAMmAP8NdXNHMg5QACLcBGAsYHQ/s72-c/article%2Bpost.jpg
FOX JOURNAL
https://www.foxjournal.in/2020/09/samsei-empowerment.html
https://www.foxjournal.in/
https://www.foxjournal.in/
https://www.foxjournal.in/2020/09/samsei-empowerment.html
true
6798813121781721492
UTF-8
Loaded All Posts Not found any posts VIEW ALL Readmore Reply Cancel reply Delete By Home PAGES POSTS View All RECOMMENDED FOR YOU LABEL ARCHIVE SEARCH ALL POSTS Not found any post match with your request Back Home Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec just now 1 minute ago $$1$$ minutes ago 1 hour ago $$1$$ hours ago Yesterday $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago Followers Follow THIS CONTENT IS PREMIUM Please share to unlock Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy